به نقل از «فرارو»

نرخ سود ۲۵ درصدی در اقتصاد ایران؛ آیا باید منتظر افزایش نرخ بهره باشیم؟!

تاریخ انتشار: ۹ آبان ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۳۰۲۰۹۲

فرارو- در حال حاضر نرخ سود اوراق اخزا، اوراقی که دولت به جای مطالبات آن را به پیمانکاران می‌دهد به بالای ۲۵ درصد افزایش پیدا کرده و نرخ بهره بین بانکی نیز دوباره بر فراز ۲۱ درصد قرار گرفته، با توجه به وضعیتی که در حال حاضر اقتصاد کشور با آن روبرو بوده و کسری بودجه دولت به صورت فزاینده‌ای هر روز بیشتر می‌شود، به نظر می‌رسد، باید منتظر افزایش بیشتر نرخ بهره در اقتصاد ایران بود.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

به گزارش فرارو، کامران ندری کارشناس مسائل اقتصادی با اشاره به اینکه در شرایط تورمی باید از ابزار نرخ بهره برای کنترل تورم استفاده کرد، به فرارو گفت: «در اقتصاد ایران که برای سال‌های متمادی درگیر تورم بوده، نرخ سود همواره از سوی دولت‌ها مورد سرکوب قرار گرفته. در چنین وضعیتی سرمایه‌های مختلف برای حفظ ارزش خود به بازار‌های سرمایه‌ای مختلف سرازیر خواهد شد. این موضوع موجب می‌شود تا بازار‌های مختلف با تلاطم روبرو شوند و تورم به طرز سرسام‌آوری افزایش پیدا کند.

وی افزود: «متاسفانه تمام راهکار‌هایی که در اختیار دولت برای کنترل تورم وجود دارد، کارایی ندارد و  تنها ابراز در این زمینه نرخ سود است. اما به دلیل اینکه دولت‌های مختلف نیز به دلایل مختلف خواهان کنترل و ثابت نگه داشتن نرخ بهره هستند، عملا این ابزار سیاست‌گذاری در کشور آنطور که باید و شاید عمل نمی‌کند.

زمانی که دولت و بانک مرکزی نرخ بهره را اندکی افزایش می‌دهند، عده‌ای استدلالشان این است که افزایش نرخ سود بانکی باعث ایجاد رکود می‌شود.»

چرا با نرخ سود ۲۵ درصدی روبرو هستیم؟

احسان سلطانی کارشناس مسائل اقتصادی در گفتگو با فرارو با اشاره به اینکه نرخ سود اوراق اخزا در حال حاضر به حدود ۲۵ درصد رسیده است، اظهار داشت: «در حال حاضر با توجه به اینکه دولت منابع کافی برای تسویه با پیمانکاران و طلبکاران خود را ندارد، به این افراد اوراق اخزا می‌دهد و آن‌ها نیز در یک بازار این اوراق را نقد می‌کنند، با توجه به وضعیتی که در حال حاضر نرخ تورم دارد، نرخ سود اخزا به ۲۵ درصد افزایش پیدا کرده، اما به نظر می‌رسد در ماه‌های آینده این نرخ به ۳۰ درصد نیز برسد.»

وی افزود: «در کنار افزایش نرخ بهره در اقتصاد کشور چند اتفاق دیگر نیز رخ داده که قابل بررسی است؛ در وهله اول دولت و بانک‌ها در تنگنای مالی قرار دارند و با افزایش نرخ ارز نیز هزینه تهیه کالا با رشد روبرو شده، این افزایش هزینه تولید کالا بیشتر از تسهیلاتی است که تولیدکنندگان دریافت کرده‌اند. همین موضوع، مشکلات مالی بخش تولید کشور را نیز افزایش داده است.

سلطانی گفت: «در وهله دوم نیز برخی از صاحبان صنایع و تولیدکنندگان، برخی از تسهیلاتی که دریافت کرده‌اند را به بازار ملک، دلار و طلا برده‌اند یا اینکه منابع خود را از کشور خارج کرده‌اند و اکنون با مشکل مالی شدیدی روبرو شده‌اند. در وهله سوم نیز بازار کالایی در کشور در رکود به سر می‌برد. این رکود باعث شده جریان گردش پول در اقتصاد کشور با کاهش بسیار زیادی روبرو شود، در نتیجه عرضه کنندگان و توزیع کنندگان کالا و خدمات نیز با کاهش منابع روبرو شوند.»

این کارشناس مسائل اقتصادی اضافه کرد: «دست آخر نیز در یک ماه اخیر با توجه به اتفاقاتی که در کشور رخ داده است، اعتماد مصرف کننده به شدت لطمه خورده و در اقتصاد کشور تاثیر بسیاری گذاشته است. در چنین فضایی همانطور که اشاره شد جریان گردش پول بسیار کاهش یافته و منابع نقدی بسیار کم شده. نرخ بهره در بازار غیر رسمی در بازار تهران به حدود ۵۰ درصد نیز رسیده است، به بیان دیگر با توجه به تورمی که در اقتصاد کشور وجود دارد، نرخ بهره واقعی در ایران حول و حوش همین ۵۰ درصد است.»

احسان سلطانی کارشناس مسائل اقتصادی گفت: «در حال حاضر با توجه به نرخ تورم، عملاً نرخ بهره در اقتصاد ایران حدود منفی ۳۰ درصد است. به این معنی که اگر نرخ رسمی بهره بانکی را ۲۰ درصد در نظر بگیریم، اگر کسی همین الان تسهیلات بانکی دریافت کند، با توجه به اینکه نرخ تسهیلات در حال حاضر حدود ۱۸ تا ۲۰ درصد است، به دلیل تورم ۵۰ درصدی در اقتصاد کشور، فرد وام گیرنده در همان ابتدا با یک سود بیش از ۳۰ درصدی روبرو می‌شود. این موضوع نشان دهنده پدیده نرخ بهره منفی در اقتصاد ایران است.»

وی افزود: «از طرف دیگر در حال حاضر دولت خود با کسری بودجه شدیدی روبرو است، که برای جبران این موضوع فشار زیادی را به بازار پول وارد می‌کند. بانک‌ها نیز به دلیل اینکه طی سالیان اخیر خود با مشکلات بسیاری زیادی دست و پنجه نرم کرده اند، سرمایه‌گذاری‌های زیادی در بازار‌های موازی از جمله ملک کرده‌اند و خود از منابع کافی برای اعطای تسهیلات برخوردار نیستند، در چنین شرایطی مردم نیز با کمبود نقدینگی روبرو هستند. در نهایت این موضوع وضعیت اقتصادی را بغرنج‌تر از گذشته کرده است.»

منبع: فرارو

کلیدواژه: نرخ سود اوراق قرضه کارشناس مسائل اقتصادی اقتصاد ایران اقتصاد کشور حال حاضر نرخ بهره افزایش نرخ ۲۵ درصد نرخ سود

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت fararu.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «فرارو» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۳۰۲۰۹۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

بهبود اقتصادی؛ از میدان «واقعیت» تا میدان «تصویر»

در سال‌های اخیر و پس از پایان ظرفیت پروژه جنگ اقتصادی در فضای واقعیت اقتصاد ایران، آمریکایی‌ها به دنبال تشدید اثرات تحریم در فضای ذهنی اقتصاد یا به تعبیری «فرا اقتصاد ایران» بوده‌اند.

به گزارش ایسنا، محمد اسکندری، کارشناس رسانه در یادداشتی در روزنامه ایران نوشت: رهبر معظم انقلاب اسلامی طی یک دهه گذشته با یک نگاه راهبردی تلاش داشته‌اند تا حمایت از تولید داخل و رونق اقتصادی را به «گفتمان غالب» کشور تبدیل کنند. در راستای دستیابی به این هدف که تحقق آن می‌تواند «قدرت ملی» را دستخوش یک تحول شگرف کند عمدتاً - و البته بدرستی - راهکارهای اقتصادی مورد توجه بوده است. با این حال به نظر می‌رسد که یکی از ابعاد مغفول در زمینه دستیابی به هدف مهم «جهش تولید» آن هم در چهارچوب بهره‌گیری از مشارکت مردم، «بر ساختن سیمای اقتصاد ایران» است.

واقعیت آن است که کشور ما طی چهار دهه گذشته تحت فشارهای اقتصادی رقبا و دشمنان خود قرار داشته است، با این حال در یک دهه گذشته عملاً ما درگیر یک «جنگ تمام عیار اقتصادی» بوده‌ایم. هدف اصلی این جنگ، فروپاشی اقتصاد ایران و به تبع آن افزایش فشارهای مردمی به حاکمیت و در نهایت تسلیم شدن نظام در برابر زیاده‌خواهی‌های دشمن است. فراموش نمی‌کنیم که وزیر خارجه وقت آمریکا پیشتر به صراحت گفته بود: «ایران اگر می‌خواهد مردمش غذا بخورند باید به حرف آمریکا گوش کند!»

با این حال به نظر می‌رسد جنگ اقتصادی آمریکا علیه ایران دو رکن اساسی دارد؛ رکنی در واقعیت اقتصاد ایران و رکنی در تصویر اقتصاد ایران. در عرصه واقعیت اقتصاد ایران باید گفت آمریکایی‌ها تقریباً تمامی تیرهای در چنته خود را به سمت اقتصاد ایران پرتاب کرده‌اند و اگر جرمی هم باقی مانده است که در این جنگ نامشروع مرتکب نشده‌اند به این دلیل است که توانایی ارتکاب آن را ندارند. به اذعان خود آمریکایی‌ها ایران اکنون در عرصه صنایع دفاعی، هسته‌ای، انرژی، بانکی، کشتیرانی، تجارت بین‌المللی، بیمه، فلزات، معادن و حتی تبادل‌های علمی و... تحریم است و تقریباً آنها هدفی برای تحریم در ایران باقی نگذاشته‌اند. اما با وجود تمام این تحریم‌ها، هدف اصلی تحریم که فروپاشی اقتصاد ایران بوده محقق نشده است. البته این سیل تحریم برای کشور هزینه‌ها و فرصت‌هایی با خود به همراه آورده است.

اما در سال‌های اخیر و پس از پایان ظرفیت پروژه جنگ اقتصادی در فضای واقعیت اقتصاد ایران، آمریکایی‌ها به دنبال تشدید اثرات تحریم در فضای ذهنی اقتصاد یا به تعبیری «فرا اقتصاد ایران» بوده‌اند. متأسفانه یکی از پاس‌ گل‌های دولت قبلی به دشمن نیز شرطی‌سازی اقتصاد ایران نسبت به لبخند و تلخند دشمن بود؛ خطایی راهبردی که اثرات و پیامدهای شومی همچون سقوط ۱۰ برابری ارزش پول ملی در دهه ۹۰ را در پی داشت.
کارشناسان حوزه اقتصادی براین باورند که اقتصاد به عنوان معادله بین طرف عرضه و تقاضا می‌تواند تحت تأثیر مؤلفه‌های ذهنی، شناختی و ادراکی در سطوح فردی و جمعی باشد. ساده‌ترین مثال اثر تصویر اقتصاد بر واقعیت اقتصاد را می‌توان در مفهوم «تورم انتظاری و انتظارات تورمی» دانست. بر اساس این مفهوم درک و استنباط کنشگران اقتصادی از معادلات اقتصادی آینده - که می‌تواند صحیح یا ناصحیح باشد - بر معادلات واقعی اقتصاد در زمان حال و آینده اثرگذار خواهد بود.

در شرایط کنونی نیز ما شاهد یک شکاف بین واقعیت‌های اقتصاد ایران و تصویر آن و آینده اقتصاد ایران هستیم. آمارهای مراجع رسمی کشور می‌گوید دولت در سال ۱۴۰۲ توانسته است نرخ رشد نقدینگی را از ۳۳.۱ درصد در فروردین به ۲۴.۳ درصد در اسفندماه، تورم تولیدکننده را از ۴۴.۷ درصد به ۲۴.۵ درصد و تورم نقطه به نقطه مصرف کننده را از ۵۵.۵ درصد به ۳۲.۳ درصد کاهش دهد. در سال ۱۴۰۲، بر اساس برآورد بانک مرکزی، تراز تجاری برابر ۲۰.۵ میلیارد دلار مثبت بوده است. همچنین نرخ رشد اقتصاد برای سال۱۴۰۲ بیش از ۶ درصد بوده است. طبق گزارش‌های بین‌المللی، در سال گذشته میلادی، ایران بالاترین نرخ رشد اقتصادی را در منطقه داشته است. همچنین در سال ۱۴۰۲، معادل ۶۹ میلیارد دلار ارز کالاهای اساسی، مواد اولیه و تجهیزات سرمایه‌ای با نرخ مصوب بموقع تأمین شده است که ۳۰ درصد بیشتر از متوسط آن طی۴ سال قبل بوده است. بخش عمده این ارزها به کالاهای سرمایه‌ای و مواد اولیه کارخانجات تولیدی اختصاص یافته است.

با این حال شاید برای بخش عمده‌ای از نخبگان و مردم تصویر شرایط اقتصادی کشور چه در سال ۱۴۰۲ و چه سال‌جاری نه بر اساس آمارهای رسمی بلکه بر اساس ادراک برساخته در فضای رسانه‌ای باشد و این احساس که با ریل‌گذاری جدید قطار پیشرفت حرکت خود را آرام آرام آغاز کرده است ایجاد نشده باشد؛ فضای رسانه‌ای که بخش عمده‌ای از آن مملو از «داده‌های تسلیح‌شده» از سوی دشمن در راستای ناامن‌سازی فضای اقتصادی و پمپاژ یأس و ناامیدی است.

البته پر واضح است که گزاره فوق به معنای گل و بلبل نشان‌دادن شرایط اقتصادی کشور یا اینکه تمام سیاست‌های اقتصادی دولت به موفقیت رسیده است، نیست. به تعبیر دقیق یکی از مسئولان دولتی «آواربرداری از یک خرابی ۱۰ ساله کار آسانی نیست و زمان‌بر است» اما باید در کنار بهبود تدریجی شاخص‌های اقتصاد واقعی ایران برای ترمیم تصویر اقتصاد ایران نیز چاره‌اندیشی کرد.

این موضوع جزو تذکرات اخیر رهبر معظم انقلاب به مسئولان نظام نیز بود؛ آنجایی که ایشان فرمودند: «انتظار مردم آن است که تصمیم‌ها و اقدام‌هایی که مسئولین کشور در مسائل اقتصادی انجام می‌دهند، در زندگی آنها اثر محسوس و ملموس داشته باشد؛ این انتظار مردم است. کاری کنیم که این انتظار برآورده بشود؛ انتظار بجایی هم هست.»

در خصوص اینکه تصویر اقتصاد ایران به عنوان پایه اصلی ادراک و احساس مردم از فضای اقتصادی چگونه باید سامان یابد گفتنی‌های بسیاری وجود دارد اما خلاصه اینکه در دو بعد سلبی و ایجابی، به صورت متمرکز و با وحدت فرماندهی باید روایت‌های صحیح را تحکیم و روایت‌های ناصحیح را متزلزل کرد. آنچه که راقم این سطور تلاش داشت در این مجال کوتاه بر آن تأکید کند آن بود که تصویر اقتصاد ایران می‌تواند الزاماً مطابق با واقعیت‌های اقتصاد ایران نباشد و در مسیر جهش تولید می‌بایست این تصویر را به دور از پارازیت‌های ارسالی دشمن و با استفاده از سیگنال‌های بومی، هنرمندانه و باورپذیر در جامعه ترمیم کرد.

انتهای پیام